Skąd się bierze błędne rozumienie terminu asertywność? Często postawę asertywną interpretujemy jako agresywną.
Autor: Sylwia Chmiest, Studentka Pedagogiki Wczesnoszkolnej i Przedszkolnej w Wyższej Szkole Lingwistycznej w Częstochowie.
Kiedy jesteś uległy:
- stawiasz interesy innych wyżej niż swoje,
- obawiasz się wyrażać własne zdanie,
- masz zaniżoną samoocenę,
- pokazujesz, że boisz się samotności, kary, wyrzutów sumienia, upokorzenia, agresji itp.
Kiedy jesteś agresywny:
- koncentrujesz się tylko na sobie,
- próbujesz wywierać presję na otoczeniu,
- nie liczysz się z uczuciami innych,
- starasz się podkreślić swoją władzę i narzucasz innym swoje zdanie.
Kiedy jesteś asertywny:
- masz poczucie, że Twoje uczucia, potrzeby i prawa są tak samo ważne jak innych ludzi,
- uczciwie, szczerze, otwarcie wyrażasz swoje myśli w trudnych sytuacjach – nie raniąc nikogo,
- nie manipulujesz, nie szantażujesz, sam również nie ulegasz manipulacji i szantażom,
- wymagasz szacunku do siebie, sam również okazujesz szacunek innym,
- jesteś osoba spokojną ale zdecydowaną.
Postawa asertywna jest przeciwna zarówno do postawy uległej, jak i agresywnej. Różnice w omawianych postawach polegają na odmiennym stosunku do samego siebie i otoczenia. Jak stać się asertywnym?
1. Zdecyduj czego chcesz i czy jest to zgodne z twoimi wartościami?
Ustalenie własnych pragnień i wartości na początku może wydawać się trudnym zadaniem. Przy odrobinie czasu, spokoju oraz skupienia możesz to zrobić. Możesz skorzystać z gotowej listy wartości wskazanych przez psychologów jak również możesz stworzyć własna listę. Symptomem, że podążasz za niewłaściwymi celami, jest to, że czujesz się nie do końca szczęśliwy, w takiej sytuacji powinieneś przeanalizować w którym kierunku zmierzasz, czego pragniesz.
2. Wyraźnie o to poproś.
Najważniejsza zasada asertywności mówi: ty masz prawo prosić, ja mam prawo odmówić. Ja mam prawo prosić, ty masz prawo odmówić. sformułuj swoją prośbę w taki sposób, aby druga osoba wiedziała, że jest proszona i o co konkretnie np. „Bardzo mi zależy na zobaczeniu w kinie tego filmu. Czy pójdziesz ze mną?”; asertywną prośbę najlepiej jest zakończyć pytaniem o gotowość lub o decyzję np. „Czy pożyczysz mi aparat na ten weekend?”
3. Otwarcie wyrażaj uczucia – bądź pewny siebie.
Wyrażanie uczuć może sprawić nam wiele trudności. Warto o nich informować innych, ponieważ pozwoli nam to uwolnić się od napięcia emocjonalnego. Nasz rozmówca często nie zdaje sobie sprawy,że pewne jego zachowania mogą nas denerwować. Gdy się o tym dowie może zmienić postępowanie.
4. Nie obawiaj się podjęcia ryzyka.
Aby wyrażać własne zdanie i opinie musisz być odważny. Jeśli Twój rozmówca Cię nie zrozumie spróbuj ponownie wytłumaczyć mu swoje zdanie. Jeśli to nie pomoże nie zniechęcaj się. Nawet porażka może Cię wiele nauczyć. Strach nie może nas paraliżować.
5. Bądź opanowany.
Kiedy jesteś w trudnej lub stresującej sytuacji panuj nad emocjami, do drugiego człowieka podchodź ze zrozumieniem. Pozwoli Ci to obiektywnie spojrzeć na sytuację i wyciągnąć odpowiednie wnioski. Nie podejmuj pochopnie żadnej decyzji.
6. Swobodnie mów i przyjmuj komplementy.
Doceniaj pozytywne zachowania, cechy, umiejętności drugiej osoby, ponieważ dzięki temu sprawiasz jej radość, sobie również. Powodując uśmiech na czyjejś twarzy sam również jesteś szczęśliwy. Przyjmuj komplementy innych bez stresu i skrępowania, znaj swoje wartości i pozwalaj docenić je innym.
7. Wypowiadaj i przyjmuj uczciwą krytykę zachowując realistyczne spojrzenie.
Jeśli zajdzie taka potrzeba krytykuj złe zachowania drugiej osoby, sam również przyjmuj krytykę i wyciągaj z niej odpowiednie wnioski. Opinia drugiej osoby pozwala na pracę nad swoimi słabymi stronami.
W życiu warto być asertywnym, ponieważ taka postawa daje nam satysfakcję, wiarę w siebie, w realizację zamierzonych celów. Człowiek asertywny żyje w zgodzie z sobą, z innymi. Postawa asertywna towarzyszy ludziom, którzy mają adekwatny do rzeczywistości obraz własnej osoby. Stawiają sobie realistyczne cele, dzięki czemu w pełni wykorzystują swoje możliwości, a jednocześnie nie podejmują zbyt trudnych zadań, co ich chroni przed rozczarowaniem.
