Konsultacje rodzicielskie

Na czym polega konsultacja rodzicielska?

Konsultacja rodzicielska to spotkanie obojga rodziców lub opiekunów dziecka z psychologiem. Podczas takiego spotkania zbierany jest dokładny wywiad, dotyczący zarówno sfery rozwoju psychomotorycznego dziecka, jak i obserwowanych przez rodziców trudności i zachowań, które wywołują ich niepokój. Rodzice opowiadają przede wszystkim o powodach zgłoszenia w ujęciu ich własnej perspektywy, a także dzielą się spostrzeżeniami, obawami czy troskami odnośnie aktualnej sytuacji.

Wielokrotnie konsultacja rodzicielska jest wstępem do dalszej diagnozy, zdarza się jednak, że psycholog po zapoznaniu się z relacją rodziców uznaje, że potrzebna jest praca wyłącznie dla podsystemu rodzicielskiego, a dziecko w ogóle nie jest zapraszane do gabinetu, gdyż jego udział jest zbędny. Najczęściej jednak praca psychologa dziecięcego to współpraca zarówno z dzieckiem, jak i rodzicami.

Dlaczego konsultacja rodzicielska jest tak ważna i niezbędna skoro zgłoszenie dotyczy dziecka?

Zdarza się, że rodzice wyrażają niemałe zdziwienie, dlaczego psycholog to właśnie ich zaprasza, skoro zgłaszają się z obawą czy objawem u dziecka.

Rodzice są nie tylko ważni, ale powiedziałabym – najważniejsi i bez ich udziału oraz zaangażowania, nawet najlepiej skrojona terapia dziecka ma niewielkie szanse na powodzenie. Dzieje się tak dlatego, że dziecko nie funkcjonuje w próżni, należy do systemu jakim jest rodzina. W tym systemie każdy element stanowi integralną część całości i jest tak samo ważny. System rodzinny tworzy relacje, zależności i układy oraz zasady które mają wpływ na wszystkie elementy, w tym także na dziecko. I na odwrót, dziecko i jego stan, zachowania, emocje czy objawy oddziałują na innych członków rodziny.

Zaproszenie rodziców do współpracy to także ukłon w ich stronę, wzmocnienie ich ważności i podkreślanie autorytetu.

Nawet jeśli dziecko znajduje się w trwałej i regularnej terapii psychologicznej, to wciąż jest to tylko godzina tygodniowo. Pozostały czas dziecko spędza właśnie w rodzinie i pozostaje pod jej wpływem, dlatego tak ważne jest, aby rodzice znali i rozumieli zalecenia, mieli możliwość wyrażać własne poglądy, a przede wszystkim, aby byli w tym procesie terapeutycznym usłyszani i otrzymali wsparcie.

Opieka psychologa to pewien wycinek czasu, a uzyskany w ramach terapii stan czy status quo warto uczyć się utrzymać trwale. Zatem znów niezbędna jest znajomość terapii i zaangażowanie w jej przebieg właśnie rodziców, pod których opieką dziecko pozostaje stale.

Czy ważne jest żeby na konsultacjach obecni byli oboje rodzice?

Udział obojga rodziców jest ważny, jeśli biorą oni udział w procesie opiekuńczym i wychowawczym, czyli jeśli mają z dzieckiem stały kontakt i wywierają wpływ na jego rozwój. Bez względu na to, czy rodzice wychowują dziecko wspólnie czy osobno; czy są parą, małżeństwem lub też po rozstaniu, dla dziecka są istotni i ważni, zatem ich zdanie oraz poglądy są ważne dla psychologa prowadzącego terapię ich dziecka.

Oczywiście zdarza się, że równoległy udział rodziców w tej samej konsultacji nie jest możliwy, albo też nie mają ochoty na wspólne spotkanie. Wówczas taka konsultacja może odbyć się w podobnym przedziale czasowym, z każdym z rodziców z osobna.

Często zdarza się, że rodzice mają zupełnie inne podejście do dziecka, inne idee, poglądy czy postawy wychowawcze. Tym bardziej jest ważne, aby psycholog wysłuchał i zobaczył, co niosą ze sobą te różnice. Odmienność w podejściu i różne postawy wychowawcze, odpowiednio zaakcentowane, mogą być dla dziecka ważnym zasobem. Dlatego właśnie istotne jest, żeby poruszyć i ujrzeć różne perspektywy, doceniać je i uporządkować, tak by mogły stać się wartością, a nie rodzić niezgodę czy chaos.

Czy konsultacja rodzicielska zawsze wygląda i przebiega tak samo?

I tak, i nie. Pewne zasady, pytania oraz sposób zbierania wywiadu ma ujednoliconą, podobną strukturę, jednak zawsze jest inny, bo inna jest rodzina, która się zgłasza, inne jest dziecko oraz wnoszona treść czy problematyka.

Sam wywiad w przypadku zgłoszenia dotyczącego małego dziecka będzie różnił się od tego, kiedy podmiotem konsultacji jest nastolatek. Małe dziecko to często szczegółowa analiza poszczególnych faz rozwoju, poczynając od okresu rozwoju prenatalnego do czasu aktualnego, z zaakcentowaniem wielu szczegółów rozwojowych, które mogły i nadal mogą mieć na malucha wpływ. Z kolei u nastolatka kluczowe będą przede wszystkim relacje, środowisko rówieśnicze czy komunikacja z innymi, zatem wywiad czy analiza będzie uwzględniała relacje panujące w przedszkolu czy w szkole.